Is mijn kind hoogsensitief?

Hoogsensitieve kinderen ervaren de wereld net een beetje anders dan niet-hoogsensitieve. Dat komt onder andere doordat zij een diepgaande verwerking hebben van prikkels, emoties, gedachtes en gevoelens.

Daarnaast leggen zij snel verbanden, waardoor ze vaak een langere verwerkingstijd nodig hebben.

Hoogsensitieve kinderen hebben dan ook een andere manier van begeleiden nodig dan niet-hsp. Dat begint bij het begrijpen van het gedrag van je hoogsensitieve kind en inzicht in de karaktereigenschappen daarachter.

In deze blog lees je over de eigenschappen van hoogsensitieve kinderen, de invloed van prikkelverwerking en ontdek je wat je kind lastig vindt.

Eigenschappen van een hoogsensitief kind

Uiteraard is niet ieder hoogsensitief kind hetzelfde. Vaak is het dan ook een combinatie van eigenschappen waardoor je je realiseert dat jouw kind hoogsensitief is.

In eerste instantie zijn dat helaas vaak vooral de dingen waar je met je hoogsensitieve kind in een niet-hoogsensitieve wereld tegenaan loopt.

Je kind heeft jou dan ook hard nodig om de hoogsensitiviteit als kracht te ervaren en zichzelf te begrijpen. Hieronder deel ik per karaktereigenschap wat je kind als lastig kan ervaren.

Prikkelverwerking

Allereerst verloopt de prikkelverwerking bij hoogsensitieve kinderen anders dan bij niet-hsp. Interne en externe prikkels, gevoelens, gedachtes en emoties komen diepgaander binnen.

Daarnaast is het voor hsp vaak lastig inschatten of een prikkel relevant is of niet, waardoor alles binnenkomt, terwijl niet-hsp onbewust een selectie maken.

Prikkels, gedachtes, emoties en gevoelens komen niet alleen diepgaander binnen, hoogsensitieve kinderen ervaren ze ook intenser. Zo bleek uit onderzoek van Elaine Aron dat er tijdens prikkelstimulatie meer activiteit zichtbaar is in de hersenen, en ook in andere hersengebieden, dan bij niet-hsp.

Dat zorgt sneller voor overprikkeling. Voor een kind kan het lastig zijn om dat onder woorden te brengen, de zelfregulatie is nog in ontwikkeling en vaak weet je kind zelf ook niet goed wat het met al die gedachtes, gevoelens en emoties aan moet.

De enige manier om dat gevoel van overprikkeling kwijt te raken is dan via huilbuien, woede of juist terugtrekken.

Langere verwerkingstijd

Je hoogsensitieve kind legt meer verbanden en prikkels komen dieper binnen, daardoor is er ook een langere verwerkingstijd nodig.

Het kan dus ook zomaar zijn dat je als ouder al drie onderwerpen verder bent, terwijl je kind het eerste onderwerp nog aan het verwerken en overdenken is.

Ook fysieke en emotionele pijn voelt je kind heftiger. Daar komt bij dat je kind ook meer tijd nodig heeft voordat de pijn en ervaring weer kunnen wegtrekken.

Voor jou als ouder kan het voelen alsof je kind overdrijft, toch zijn de pijn en de beleving voor je kind volledig reëel.

Overdenken, piekeren en zelfreflectie

Je hoogsensitieve kind overdenkt veel en kan daardoor veel tijd in zijn/haar hoofd doorbrengen.

Alles wat het die dag heeft beleefd, wordt nog een keer doorgenomen. Je kind probeert lessen te trekken uit wat er is gebeurd, voelt en overdenkt wat het als vervelend heeft ervaren en probeert te onderzoeken wat het de volgende keer anders kan doen.

Doordat je kind een diepe zelfreflectie heeft, houdt het zichzelf vaak verantwoordelijk voor situaties waar het helemaal niks aan kan doen. Het is dan ook goed om daar open met je kind over te praten:

• Wat is er gebeurd?

• Wat was er leuk aan de situatie?

• Wat was er vervelend aan de situatie?

• Hoe voelde je je erbij?

• Wat was de oorzaak?

• Wat was het gevolg?

• Wat was de rol van je kind daarin?

Negen van de tien keer heeft je kind totaal geen invloed gehad op de situatie of hoe een ander zich voelt.

Door samen inzichtelijk te maken wat de oorzaak van de situatie was, verdwijnt het verantwoordelijkheids- en eventuele schuldgevoel over de situatie.

Snel verbanden leggen

Je hoogsensitieve kind legt ook snel diepgaande verbanden. Daar ontstaan vaak vragen uit die je als ouder misschien niet helemaal kunt plaatsen of zelfs wat ‘serieus of zwaarmoedig’ kunt vinden.

Het zorgt er ook voor dat je kind snel situaties doorziet en eerder bewust is van mogelijke gevaren. Dat kan voor je kind een enorme kracht zijn en tegelijkertijd kan daardoor juist ook angst voor nieuwe dingen ontstaan.

• Het voordeel is dat je kind intuïtief snel en juist handelt.

• Het ‘nadeel’ is dat je kind nieuwe situaties eng kan vinden, waardoor het eerst (in het hoofd) onderzoekt of de situatie wel echt veilig is.

Onzeker en faalangstig

Hoogsensitieve kinderen zijn ook vaker dan niet-hoogsensitieve kinderen onzeker of faalangstig. Je kind durft pas iets te doen als het zeker weet dat het het kan.

Denk bijvoorbeeld aan leren fietsen: je kind leert dat misschien later dan de meeste leeftijdsgenootjes. Hij kijkt namelijk eerst langs de zijlijn, observeert en stapt pas op de fiets als het zeker weet dat het eigenlijk zo weg kan fietsen.

Hoogsensitieve kinderen zijn dan ook vaak bang om ‘fouten’ te maken en vinden het proces van iets nieuws leren lastig. Ze willen graag dat het in één keer goed gaat.

Perfectionistisch en onrealistische eisen stellen

Daar komt bij dat hoogsensitieve kinderen vaak perfectionistisch zijn en onrealistisch hoge eisen stellen aan zichzelf. Ieder klein foutje ontdekken ze, waarbij ze superkritisch zijn op zichzelf.

Hoogsensitieve kinderen vinden het dan ook moeilijk om te zien wat ze goed hebben gedaan en zien vaak vooral wat ze beter hadden kunnen doen, waardoor ze regelmatig teleurgesteld zijn in zichzelf.

Gevoelig voor spanningen en sfeer

Hoogsensitieve kinderen voelen spanningen en de sfeer in een ruimte feilloos aan. Het heeft dan ook geen zin om te doen alsof. Je kind raakt dan juist verward door de gemende signalen die je afgeeft.

Het oppikken van spanning of sfeer bezorgt je hoogsensitieve kind vaak een ongemakkelijk gevoel, wat voor extra overprikkeling zorgt. Regelmatig voelt het zich (ten onrechte) verantwoordelijk voor de sfeer.

Een hoogsensitief kind probeert er ook voor te zorgen dat de spanning oplost, doordat het weet wat daarvoor nodig is. Als dat niet lukt kan het gedrag van je kind ook omslaan in frustratie, verdriet of boosheid.

Het gebeurt natuurlijk vaak dat een onuitgesproken probleem groter is dan dat het kind kan oplossen. Toch voelt een hoogsensitief kind zich verantwoordelijk of schuldig als het oplossen niet lukt. Om dat gevoel weg te nemen is open en eerlijke communicatie, op een manier die past bij de leeftijd, dan ook ontzettend belangrijk.

Moeite met het sluiten van vriendschappen

Hoogsensitieve kinderen hebben vaak hoge verwachtingen van vriendschappen, die nog niet passen bij de ontwikkeling van leeftijdsgenootjes. Daardoor worden ze regelmatig teleurgesteld en worden vriendschappen beëindigd.

Het kan ook zijn dat je kind weinig aansluiting vindt bij leeftijdsgenootjes. Hoogsensitieve kinderen hebben andere interesses dan niet-hoogsensitieve kinderen.

Ook kunnen zij wat serieuzer overkomen of angst voelen voor het aangaan van nieuwe vriendschappen. Daarnaast voelt je hoogsensitieve kind zich vaak oprecht anders, doordat het de wereld anders ervaart.

Gevoelens van eenzaamheid

Gevoelens van eenzaamheid komen relatief vaak voor bij hoogsensitieve kinderen. Zij voelen zich regelmatig niet begrepen door ouders, leerkrachten en/of leeftijdsgenootjes. Het is dan ook belangrijk dat je kind de verbinding met zichzelf en de wereld om zich heen blijft voelen.

Sterk gevoel van rechtvaardigheid

Veel hoogsensitieve kinderen hebben een sterk gevoel van rechtvaardigheid. Dat betekent dat ze erg boos, verdrietig of gefrustreerd kunnen raken als ze onrecht bij andere mensen of dieren zien.

Ze willen vaak grotere ‘wereldproblemen’ oplossen, maar voelen ook erg mee met kleiner onrecht dat anderen wordt aangedaan, zoals een kind in de klas dat iets vervelends tegen de leerkracht zegt.

Zeer empathisch

Daar komt bij dat hoogsensitieve kinderen erg meeleven en meevoelen met anderen. Ze kunnen zich erg goed verplaatsen in anderen en willen anderen nooit een vervelend gevoel geven.

De valkuil is dan ook dat hoogsensitieve kinderen meelijden in plaats van meeleven, of hun eigen grenzen en gevoelens niet durven te uiten uit angst om de ander te kwetsen.

Aanpassen aan de ander

Doordat hoogsensitieve kinderen zo empathisch zijn en anderen goed aanvoelen, weten zij precies wat de ander nodig heeft om zich goed te voelen. Ze passen zich dan ook snel aan naar de wensen van de ander, vaak zelfs onbewust.

Het gebeurt daardoor helaas ook regelmatig dat hoogsensitieve kinderen over hun grenzen laten gaan, zodat zij het conflict, en de vervelende gevoelens die daarbij komen, niet aan hoeven gaan.

Het is dan ook belangrijk dat je hoogsensitieve kind zichzelf goed leert kennen, zodat het weet wat het zelf wil, voordat het zich aanpast aan de wensen van de ander.

Ingewikkelde levensvragen

Vragen als: waarom ben ik hier of wat gebeurt er als je doodgaat, zijn een hoogsensitief kind niet vreemd. Je kind denkt op jonge leeftijd al na over diepere levensvragen die eigenlijk niet helemaal lijken te passen bij de leeftijd.

Als ouder kan het lastig zijn om die vragen te beantwoorden. Daarnaast kan het je het gevoel geven dat je kind wat zwaarmoedig is of het leven ‘te’ serieus neemt. Toch past dit wel helemaal bij hoogsensitieve kinderen.

Heldervoelen, helderweten en paranormale ervaringen

Veel hoogsensitieve kinderen zijn heldervoelend: zij voelen andere mensen, situaties en onuitgesproken gedachten en gevoelens feilloos aan. Ook het helderweten is vaak goed ontwikkeld. Zo kan het zomaar zijn dat je kind de uitkomst van een situatie juist voorspelt.

Daarnaast heeft een deel van de hoogsensitieve kinderen regelmatig paranormale ervaringen. Zij zien overleden dierbaren, spreken misschien over het zien van dieren, kabouters, elfjes of draken, hebben heldere of voorspellende dromen, of hebben ‘denkbeeldige vriendjes’.

Lang niet ieder hoogsensitief kind heeft paranormale ervaringen. En een ander deel van de kinderen uit het niet, omdat het aanvoelt dat de omgeving het niet begrijpt of er niet voor openstaat. Toch is het goed om hier open, en zonder oordeel, met je kind over te praten.

Hoogsensitiviteit als kracht

Zeker tijdens de vele ontwikkelingsfases die je kind doormaakt, kan het lijken alsof vooral de lastigere eigenschappen rondom hoogsensitiviteit zich laten zien.

Gelukkig hoeft dit helemaal niet zo te zijn. Zodra je je kind begrijpt, kun je ook veel beter inspelen op de behoeftes van je prachtige, unieke kind, waardoor juist de enorme hoeveelheid kwaliteiten die horen bij hoogsensitiviteit zich laten zien.

Je kind zal namelijk echt een verschil willen maken in deze wereld, is ontzettend creatief, liefdevol, behulpzaam, empathisch en zorgzaam, heeft oog voor detail en een goed gevoel voor humor, kan intens genieten van kleine dingen, voelt zich verbonden met de mens en de natuur, heeft een grote fantasie en een groot verantwoordelijkheidsgevoel.

Je kind heeft de begeleiding van jou als ouder daar hard bij nodig, zodat het zichzelf leert begrijpen, ontdekt welke behoeftes het heeft en zichzelf accepteert om de unieke persoon die hij/zij is.

Dat kan soms best intensief zijn en roept regelmatig de nodig vragen op. Daar begeleid ik je dan ook graag bij, zodat jullie samen inzicht krijgen in de unieke persoonlijkheid van je kind.

Lees er via de link hieronder meer over of maak gerust een afspraak voor een live of online-consult of een vrijblijvende kennismaking.

Heb nog vragen over de mogelijkheden of staat je gewenste afspraaktijd niet in de online-agenda? Mail me gerust, dan neem ik snel contact met je op.