Hoogsensitiviteit, chronische vermoeidheid en fibromyalgie

Toen ik er zelf mee te maken kreeg, viel het mij op hoe vaak de combinatie van hoogsensitiviteit en fibromyalgie/chronische vermoeidheid voorkomt.

Om allerlei redenen begrijp ik dat verband ook heel goed. Chronische klachten ontstaan vaak na een periode van langdurige (onderdrukte) stress. Terwijl je als hoogsensitief persoon extra stressgevoelig bent door je gevoeligere autonome zenuwstelsel.

Zo ontstaat een wisselwerking die juist bij hsp ervoor zorgt dat er te weinig verwerkingstijd is, waardoor de chronische stress uiteindelijk ook voor fysieke klachten kan zorgen.

In deze blog deel ik een stukje van mijn persoonlijke verhaal met je, zodat je er wellicht wat in herkent.

Nog meer hoop ik dat je jezelf na het lezen nog wat beter begrijpt en geïnspireerd raakt om nog vaker te gaan voelen wat jíj nodig hebt, liefdevoller naar jezelf te kijken, patronen te doorbreken en je hart steeds een beetje meer volgt.

Open en kwetsbaar

Heel lang vond ik het maar lastig om vanuit openheid en kwetsbaarheid te delen. Bang voor een oordeel of onbegrip van de ander, een gevoel van schaamte en het idee dat ik als mens tekortschoot.

Het is onze cultuur die ons geleerd heeft dat je beter een masker op kunt zetten. Maar wie heeft dat eigenlijk bepaalt? En zijn wij mensen er dan niet om dat te doorbreken waarvan je vindt dat het ook anders kan.

Ik deel dan ook graag mijn persoonlijke verhaal met je. Het laat een stukje van mijn transformatieproces zien, het vertelt je wie ik in essentie ben.

Maar, voor mij nog veel belangrijker: ik hoop dat je je erin herkent, dat het je helpt om de moed te vinden om ook kwetsbaarder te zijn, zodat dat wat voor jou nog zo zwaar voelt, lichter wordt en transformeert.

Wat mij betreft mogen we allemaal opener zijn over onderwerpen die we moeilijk vinden en die soms zelfs nog een taboe zijn.

In het leven krijgen we tenslotte allemaal te maken met verdriet, pijn, ziekte en rouw. Het brengt ons ongemak en bewustwording, verdriet en transformatie, angst en bevrijding.

Hoe fijn is het dan als je voelt dat je niet de enige bent, als je weet dat een ander heeft doorgemaakt waar jij nu misschien wel staat?

In de tijd dat ik hier zelf mee worstelde gaf het mij in ieder geval hoop, moed, veerkracht en wat meer zelfliefde. Ik hoop dat jij er nu ook iets aan hebt. Dat het je geruststelt, aanmoedigt, inzicht en meer liefde voor jezelf geeft.

De ontwikkeling van chronische stress

Tot mijn zevenentwintigste richtte ik mijn leven in zoals ik dacht dat het ‘hoorde’. Ik maakte mooie reizen, danste eindeloos op festivals, genoot ogenschijnlijk van vele etentjes en was altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen.

Toch lukte het me nauwelijks om daar ook echt op een dieper niveau van te genieten. Achteraf gezien stond ik al een hele lang tijd in de overleefstand.

Al zolang ik me kon herinneren, had ik last van die malende stroom aan piekergedachten, die voor zoveel hsp bekend is. Mijn gedachten stonden nooit stil. Mijn werk in het onderwijs nam me volledig in beslag. Ik had slapeloze nachten, meerdere keren per week migraine-aanvallen en dagelijks last van hyperventilatie.

Achteraf gezien had ik door trauma al vanaf mijn jeugd last van chronische stress. Die had zich inmiddels tot zo’n hoogte opgebouwd dat een intense, langdurige burn-out niet meer uit kon blijven.

Hoewel ik al jaren bezig was met bewustzijnsontwikkeling en spiritualiteit, werkte aan het doorbreken van mijn patronen en inzicht had in de boodschap achter mijn fysieke klachten, was ik toch de verbinding met m’n lichaam kwijt door het trauma dat ik zoveel jaren eerder had opgelopen.

Vanaf dat moment zat ik in een overlevingsstrategie. En een vorm van overleven was voor mij om de stress die ik ervaarde te compenseren met leuke dingen. Ik was er nog niet aan toe om écht te voelen, zodat heling en transformatie ook op lichaamsniveau en in het onderbewuste konden plaatsvinden.

Burn-out

In 2013 kwam ik ziek thuis te zitten. Ik had op dat moment nog geen idee hoe lang mijn herstel zou duren, maar ik voelde al wel dat het een lange reis zou worden. Mijn lichaam en geest waren totaal uitgeput, ik had geen enkele energie meer over. Ik was de verbinding met mezelf, en de wereld om me heen, volledig kwijt.

Door de chronische stress en de continue hoeveelheid adrenaline in mijn lichaam, had ik ook een serieus slaapprobleem ontwikkeld. Ik kon niet in slaap komen, lag uren wakker en bereikte nooit de fase van diepe slaap die zo nodig is voor herstel en het opdoen van nieuwe energie. De rust die ik zo hard nodig had, vond ik niet in mijn slaap en de vermoeidheid en spanning in mijn lichaam stapelden zich steeds verder op.

De eerste twee jaar leek er nauwelijks vooruitgang te zitten in het herstel van mijn burn-out. De chronische stress bleef en ik had inmiddels ook serieuze lichamelijke pijnen ontwikkeld.

Fibromyalgie en chronisch vermoeid

In die tijd las ik steeds vaker over fibromyalgie en chronische vermoeidheid. Ik herkende mezelf en mijn klachten in alles wat ik las. In mijn geval was de diagnose fibromyalgie/CVS dan ook snel gesteld. Daarnaast bleek ik een auto-immuunziekte te hebben, Ziekte van Bechterew (reumatoïde artritis), en had ik een afgegleden ruggenwervel door een aanrijding die ik een aantal jaar daarvoor had gehad. Zo was het bij elkaar een behoorlijk pakket geworden.

Hoogsensitief

Tegelijkertijd verdiepte ik me ook steeds meer in hoogsensitiviteit. Vanaf dat moment viel er steeds meer samen. Alles had met chronische stress en diepgaande prikkelverwerking te maken. Ook ontdekte ik onderliggende levensthema’s als perfectionisme en het herkennen en aangeven van mijn grenzen.

Al vanaf mijn veertiende was ik actief bezig met mijn bewustzijnsgroei en spiritualiteit. Dit puzzelstuk hielp mij om mezelf nog beter te begrijpen. Zo ontdekte ik het verband tussen mijn persoonlijke levenslessen en hoe die zich via mijn hoogsensitiviteit lieten zien.

De weg naar transformatie

Vanaf dat moment waren mijn stappen naar transformatie veel gerichter: acceptatie van en omgaan met mijn fibromyalgie en chronische vermoeidheid, traumaverwerking, en leren omgaan met mijn hoogsensitiviteit. Daarbij was alles erop gericht om dat patroon van chronische stress te doorbreken. Dat lijkt nu misschien vrij overzichtelijk, maar op dat moment was het vaak een flinke warboel.

Gevoelsmatig begon ik helemaal opnieuw, werd ik aan alle kanten uitgedaagd om weer volledig terug te keren bij mezelf. Aangeleerde patronen mocht ik gaan doorbreken en ieder laagje werd met kleine stukjes afgepeld. Daarbij werkten bepaalde dingen elkaar ook regelmatig tegen: overprikkeling, waar op dat moment heel weinig voor nodig was, zorgde voor fibromyalgiepijnen en vermoeidheid. Traumaverwerking is vol van prikkels, gedachten en gevoelens, dus fibromyalgiepijn of vermoeidheid was het gevolg.

In die tijd leek de put waar ik me in bevond in eerste instantie dan ook vooral dieper te worden. Maar ik wist ook: als ik écht wil terugkeren bij mezelf, volledige verbinding wil voelen met mezelf en de wereld om me heen, dan moet ik eerst door al die lagen heen.

Vaak ervaarde ik het als een lange weg en het vroeg veel van mijn geduld. Met ieder stapje dat ik vooruit leek te gaan, zette ik er met gemak ook weer drie terug. De patronen die ik mezelf had aangewend, werkten niet meer. Ik werd echt uitgenodigd om mezelf helemaal opnieuw te ontdekken, alsof ik aan het begin stond van een heel nieuw leven… ;-)

Wat mij hielp

Die weg naar het herontdekken van mezelf en het herstellen van de diepere verbinding met mezelf, waardoor ik chronische stress kon doorbreken, nam jaren in beslag. Het hoofdpad bleef daarbij voor mij bewustzijnsgroei, al het andere integreerde ik op dat pad, zodat ik steeds meer inzicht kreeg, patronen doorbrak en tot in de diepe lagen kon transformeren.

Zo voegde ik EMDR en EFT toe om mijn trauma’s te verwerken. Ik leerde omgaan met mijn chronische pijn en vermoeidheid via een multi-disciplinair jaartraject en kwam langzaam ook op fysiek niveau weer in beweging. Via een orthomoleculair therapeut herstelde ik mijn darmflora en hormoonbalans. Het hele proces ondersteunde ik op lichamelijk, geestelijk en zielsniveau vanuit de spagyriek plantgeneeskunde, waardoor inzicht ontstond en het makkelijker was om patronen ook echt te transformeren.

Vanaf dat moment koos ik ook alleen nog maar voor gezonde voeding die mij echt voedt, zowel op fysiek als emotioneel en mentaal niveau.

Tot slot kwam in 2016 ook yin yoga op mijn pad. Opnieuw viel er voor mij een enorm puzzelstuk op z’n plek. Yin yoga verbond het voor mij allemaal met elkaar: mijn bewustzijnsontwikkeling, mindfulness, opgeslagen emoties in het bindweefsel die los konden komen, fysieke beweeglijkheid in gewrichten en bindweefsels, mijn grenzen meer voelen en bovenal: weer verbinding met mezelf en mijn lichaam voelen, vanuit zelfliefde de wereld weer in stappen, waardoor ik weer voelde wat ik écht nodig heb.

Yin yoga zorgde er bij mij dan ook voor dat er tot op fysiek niveau getransformeerd kon worden. De myo-fasciarelease, acuyin en acupressuur zorgden ervoor dat mijn levensenergie steeds beter kon doorstromen en steeds meer van de blokkades werden opgeheven.

Een ingewikkeld samenspel

Fibromyalgie en chronische vermoeidheid komen relatief vaak voor bij hoogsensitieve personen. Ook trauma speelt daarin regelmatig nog een bepaalde rol. Als je meer wilt lezen over de relatie tussen chronische stress/chronische overprikkeling en chronische ziekte, dan is ‘Als je lichaam ‘nee’ zegt’ van Gabor Mate echt een aandrader.

De samenhang tussen fybromyalgie, CVS, trauma en hoogsensitiviteit kun je naar mijn idee allemaal herleiden naar prikkelverwerking, chronische stress en het autonome zenuwstelsel. Zo blijkt uit onderzoek dat fibromyalgie ontstaat door een andere prikkelverwerking in de hersenen, dat wordt aangestuurd door het autonome zenuwstelsel. Ook hoogsensitiviteit kent een ‘andere’ prikkelverwerking die waarneembaar is in de hersenen. Daarnaast ervaren hsp fysieke pijnen, emoties, gevoelens en gedachten intenser. Die fibromyalgiepijnen worden dus ook als heftiger ervaren.

Fibromyalgie wordt gezien als pijn in het bindweefsel, dat zich door het hele lichaam bevindt. In het bindweefsel sla je trauma, stress en onverwerkte emoties op, waardoor pijn en energieblokkades ontstaan. Juist hsp hebben extra verwerkingstijd nodig om prikkels, stress, gevoelens, emoties en gedachtes een plek te geven. Doordat die ruimte vaak onvoldoende wordt genomen, slaat een grote hoeveelheid daarvan zich op in het bindweefsel.

Het centrale zenuwstelsel is ontzettend belangrijk bij de verwerking van prikkels. Die bepaalt of je in de vecht-vluchtmodus komt of dat je kunt ontspannen. Bij hsp is het centrale zenuwstelsel net een beetje anders afgesteld, waardoor je meer tijd nodig hebt om te wisselen tussen de vecht-vluchtmodus en ontspanning. Het is voor veel hsp ook heel lastig om in die diepere laag van ontspanning te komen.

Zodra je iets traumatisch hebt meegemaakt, gebeurt eigenlijk precies hetzelfde: je centrale zenuwstelsel blijft afgesteld op de vecht-vluchtmodus, ook als daar geen directe aanleiding meer voor is. Het keert zelden terug naar een staat van diepe ontspanning. Als hoogsensitief persoon ervaar je trauma’s daarbij ook nog eens intenser door de diepere verwerking van emoties en gevoelens.

Zolang je doorlopend, onbewust, in een vecht-vluchtmodus staat, blijf je emoties en gevoelens vasthouden in het bindweefsel en blijf je je in een staat van chronische stress bevinden. Dat kost enorm veel energie en zorgt er ook voor dat de energie niet vrij kan stromen. Daardoor raak je steeds vermoeider, met uiteindelijk een burn-out, chronische pijn en/of vermoeidheid tot gevolg.

Hoe kan het jou helpen?

Voor mij verklaarden deze onderliggende verbanden heel veel. Het werd daardoor eigenlijk minder complex dan ik dacht. Het ene ‘probleem’ is de oorzaak of het gevolg van het andere ‘probleem’. Daardoor kun je gerichter zoeken naar oplossingen:

• Traumaverwerking waarbij je vastzittende emoties, gevoelens en herinneringen ook fysiek loslaat.

• Leren omgaan met je hoogsensitiviteit. Zodra je weet wat je nodig hebt, en hoe je je grenzen voelt en daarnaar luistert, hoeven prikkelende emoties, gevoelens en gedachten zich niet meer vast te zetten in je lichaam.

• Kalmeren van het autonome zenuwstelsel: daardoor verdwijnt chronische stress, en komt er ruimte voor diepe ontspanning en herstel tot op diep niveau.

• Beweging: alleen via fysieke beweging komen ook de vastzittende emoties, gevoelens en stress in je bindweefsel in beweging en kunnen ze je lichaam weer verlaten.

• Voeding: is enorm van invloed op de prikkels die je ervaart, chronische vermoeidheid en fibromyalgie, zeker als je daarbij ook hoogsensitief bent.

Waar begin je?

Voel wat jij als eerste nodig hebt, wat voor jou als de juiste eerste stap voelt. Nodig dat uit in je leven, zoek daar de juiste begeleiding bij en geef het een plek in je dagritme. Zodra je dat hebt geïntegreerd kun je verder kijken. Je kunt niet op alle vlakken tegelijk beginnen en dat hoeft ook helemaal niet. Het is een eerste stap van een reis die tijd nodig heeft om tot transformatie te leiden.

Die reis kan best intens zijn, het is dus ook echt belangrijk dat je daar de juiste begeleiding bij hebt en steun uit je omgeving ervaart.

Wat kan ik voor je betekenen?

Ik heb me gespecialiseerd in begeleiding bij transformatie- en bewustzijnsprocessen voor hoogsensitieve personen en bij chronische pijn en vermoeidheidsklachten. Ik begeleid je dan ook graag op jouw unieke pad.

Voel je welkom voor het maken van een afspraak voor een live of online-consult of kennismakingsgesprek of lees hieronder meer over de mogelijkheden.

Heb je vragen over de mogelijkheden of staat je gewenste afspraaktijd niet in de online-agenda? Mail me gerust, dan neem ik snel contact met je op!